• THE PARTICLES (ཕྲད།):

 

    གོ་ངོ་དོ་ནོ་བོ་མོ་འོ་རོ་ལོ་སོ་ཏོ་

 

Name of the particle is ‘སླར་བསྡུ།’ ‘Lardu’, Translated as ‘Completion particle’

 

​

• FUNCTIONS (འཇུག་པ།):    

 

I. Ending a meaning temporarily

II. Ending of a section/chapter/volume of a text

III. Ending of a repetition of a same meaning

 

I. Ending a meaning temporarily

 

དཔེར་བརྗོད། Examples:

 

1.

 

འདི་དེབ་ཡིན་ནོ།།

འདི་ this, དེབ་ book, ཡིན་ is, 

This is a book.

 

2.

 

དེ་གློག་ཀླད་ཡིན་ནོ།།

དེ་ that, it, he/she, གློག་ཀླད་ computer,

That is a computer.

 

3.

 

ཁོང་སེམས་བཟང་པོ་ཡོད་དོ།།

ཁོང་ he/she, སེམས་བཟང་པོ་ good heart, ཡོད་ has, 

He/she has a good heart.

 

4.

 

ཁོང་དམ་ཆོས་ཉམས་ལེན་བྱེད་དོ།།

དམ་ཆོས་ sacred Dharma, ཉམས་ལེན་ practice, བྱེད་ do (present form),

He/she practices the sacred ‘Dharma’. 

 

​
 

II. Ending of a section/chapter/volume of a text

1. Ending a chapter:

2. Ending a text:

​

1. Ending a chapter:

​

དཔེར་བརྗོད། Examples:

​

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས། །བསྔོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་པ་འོ།། །། 

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ Bodhisattva, འི་ of, སྤྱོད་པ་ conduct, practice, ལ་ in/into, འཇུག་པ་ engaging, ལས from, ། །བསྔོ་བ་ dedication, ཞེས་བྱ་བ so called, འི་ related, ལེའུ་ volume/chapter, སྟེ་ so, བཅུ་པ the tenth, འོ is,  

​From Bodhicaryavatara, the tenth chapter is called "Dedication".

 

​

2. Ending a text:

​

དཔེར་བརྗོད། Examples:

​

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་སློབ་དཔོན་ཤཱན་ཏ་དེ་བས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་སློབ་དཔོན་ཤཱན་ཏ་དེ་བས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
སློབ་དཔོན་ Master, ཤཱན་ཏ་དེ་བ Shanti Deva, ས་ by, མཛད་པ་ that is done/written, རྫོགས་ completed, སོ is, །། །།

The Bodhicaryavatara was written by Shantideva.

​
 

​

III. Ending of a repetition of a same meaning

 

དཔེར་བརྗོད། Examples:

​

ལེགས་སོ།། ལེགས་སོ།།

དེ་དེ་བཞིན་ནོ།།

ལེགས་ excellent! སོ !, །།, ལེགས་ excellent! སོ !, །།  

དེ་དེ་བཞིན་ that’s just it, ནོ !, །། 

Excellent! Excellent!

That’s just it!

 

​
 

• WRITING WAYS: (སྦྱོར་ཚུལ།)

 

1. They follow a matching suffix with same meaning

 

དཔེར་བརྗོད། Examples:

 

འདི་གཡག་གོ།

ཕ་གི་བྱིའུ་ཚང་ངོ་།།

དེ་བྱ་རྒོད་དོ།།

འདི་ཚོ་འབུ་སྲིན་ནོ།།

ཕ་ཚོ་ཁབ་བོ།།

དེ་ཚོ་སྒམ་མོ།།

དེ་ནམ་མཁའ་འོ།།

འདི་དཀྱིལ་འཁོར་རོ།།

འདི་རུས་སྦལ་ལོ།།

དེ་ཀེང་རུས་སོ།།

དེ་ཤིང་ནགས་སོ།།

 

2. For the post suffix ད་, followed the ཏོ་

 

དཔེར་བརྗོད། Examples:

 

ཐུབ་པས་དམ་ཆོས་བསྟནད་ཏོ།།

ཁོང་གིས་དཔེ་ཆ་དེ་བསྒྱུརད་ཏོ།།

བླ་མས་སློབ་མ་ལ་བཀའ་བསྩལད་ཏོ།།

 

​

3. འོ་ follows also the suffix-less words

 

དཔེར་བརྗོད། Examples:

 

ཁོང་ཉམས་ལེན་བྱ་འོ།།

ཁོང་དེབ་འབྲི་འོ།།

ཁོང་གང་དུ་འགྲོ་འོ།།

 

Note:

འོ་ particle is also written without a syllable dot before it.

 

དཔེར་བརྗོད། Examples:

 

ཁོང་ཉམས་ལེན་བྱའོ།།

ཁོང་དེབ་འབྲིའོ།།

ཁོང་གང་དུ་འགྲོའོ།།

​

​

​

• EXPANSION: (རྒྱ་སྐྱེད།)

​

I. The particles and its relation to a ‘shey’ (། / ༑)

II. Phrases developed from the particles

III. Their own meanings when they are not working as a particle

​

I. The particles and its relation to a ‘shey’ (། / ༑)

​

1. The particles get two ‘shey’ (། / ༑) in general

 

དཔེར་བརྗོད། Examples:

​

འདི་དེབ་ཡིན་ནོ།།

འདི་དེབ་ཡིན་

ནོ༑༑

 

​

2. The particle གོ། gets one ‘shey’ (། / ༑)

​

དཔེར་བརྗོད། Examples:

​

འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་གོ།

འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་

གོ༑

 

​

3. The particles get four ‘shey’ (། / ༑) when they end a text

​

དཔེར་བརྗོད། Examples:

​

བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་དང་པོ་འོ།། །།

བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་དང་པོ་

འོ༑༑ ༑༑

 

 

4. The particles get no ‘shey’ (། / ༑) when they are at ending a clause that is an object to a reported speech

 

དཔེར་བརྗོད། Examples:

​

སྟོན་པས་འདི་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་འོ་ཞེས་གསུངས།

 

 

5. The particle ངོ་ gets syllable dot before a ‘shey’ (། / ༑)

​

དཔེར་བརྗོད། Examples:

​

ཁོང་དགོན་པ་ལ་ཕེབས་སོང་ངོ་།།

ཁོང་དགོན་པ་ལ་ཕེབས་སོང་

ངོ་༑༑

 

​

II. Phrases developed from the particles

​

Verb + the particle + ཅོག་

​

It has the similar meaning to the following structures:
Verb + པ་ཚང་མ་    /   verb + ཚད

​

Meaning: all that/those __

 

དཔེར་བརྗོད། Examples:

​

1.

 

སེར་པོ་ཡིན་ནོ་ཅོག་གསེར་མིན།

སེར་པོ་ཡིན་ཚད་གསེར་མིན།

སེར་པོ་ཡིན་པ་ཚང་མ་གསེར་མིན།

            སེར་པོ་ yellow, - ཡིན་ནོ་ཅོག་ all that is, / གསེར་ gold, / མིན is not, །

            སེར་པོ་ - ཡིན་ཚད་ all that is, / གསེར་ / མིན།

            སེར་པོ་ - ཡིན་པ་ཚང་མ་ all that is, / གསེར་ / མིན།

All that is yellow, not gold.

 

​

2.

 

རྨོ་བོ་དེས་མཆོད་རྟེན་ལ་ཁྱི་ཡོད་དོ་ཅོག་ལ་ཟས་སྦྱིན་ནོ།།

རྨོ་བོ་ grand woman, དེ that, ས་ by (agentive particle), / མཆོད་རྟེན་ stupa, ལ་ at, - ཁྱི་ dog, ཡོད་དོ་ཅོག་ all those there, ལ་ to, / ཟས་ food, / སྦྱིན་ give, ནོ (finishing particle), །།

The grand woman gives food to all those dogs there at the Stupa.

 

 

3.

 

ཁོང་གིས་བཤད་དོ་ཅོག་བདེན་པ་ཡིན་ནམ།

ཁོང་ he/she, གིས་ by (agentive particle), - བཤད་དོ་ཅོག་ all those said, / བདེན་པ་ true, truth, / ཡིན་ is, ནམ ?, །

Are all those he/she said true?

​

​

​

III. Their own meanings when they are not working as a particle

​

• གོ་ hear (verb), / གོ་བ་ understanding (noun), གོ་ཆ་ armour, implement, etc.

• ངོ་ face (noun), / ངོ་བོ་ essence, ངོ་དེབ་ facebook, etc.

• དོ་ two full (adjective), / བར་དོ་ intermediate state, དོ་སྣང་ interest, etc.

• ནོ་ younger brother, / ནོ་མོ་ younger sister, etc.

• བོ་ spill over (verb), / བདག་སྒྲ་ particle, where it is pronounced ‘wo’, eg. ངོ་བོ་ (ngowo), etc.

• མོ་ female, / བུ་མོ་ girl, daughter, ལྷ་མོ་ goddess, etc.

• འོ་ kiss (noun), / འོ་མ་ milk, etc.

• རོ་ corpse, taste, etc.

• ལོ་ year, expression of not really agreed to what is said, / ལེ་ལོ་ lazy, ལོ་མ་ leaf, etc.

• སོ་ teeth, / སོ་མ་ freshness, naturalness, སོ་སོ་རང་རིག་ independent aware self, etc.

• ཏོ་ / ཏོ་ཏོ་ལིང་ལིང་ swinging etc.