II. དམ་བཅའ་ལྷག་བཅས། 
Adding up with a clarification to a statement:

1. དབྱེ་བ་འདྲེན་པ། Clarifying [a statement] by bringing the divisions
2. གཏན་ཚིགས་འདྲེན་པ། Clarifying [a statement] by bringing proof
3. ངེས་ཚིག་འདྲེན་པ། Clarifying a term by bringing its terminology 
4. རྒྱས་བཤད་འདྲེན་པ། Clarifying [a statement] by bringing detail explanation
 

1. དབྱེ་བ་འདྲེན་པ། 
Clarifying [a statement] by bringing the divisions:
 
Clue to get to such case is to see a number mentioned and the particle is followed by the divisions.
 
In such a situation, the particle is translated as: ‘they are’ or ‘colon/semi colon’ etc.
 
དཔེར་བརྗོད། Examples:
 
1.
 
དཀོན་མཆོག་ལ་གསུམ་ཡོད་དོ།                             (division holder དབྱེ་གཞི་)
དེ་སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ཡིན་ནོ།།        (the divisions དབྱེ་ཆོས་) 
 
དཀོན་མཆོག་ལ་གསུམ་ཡོད་དེ། སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ཡིན་ནོ།།

དཀོན་མཆོག་ Jewel, ལ་ as for, / གསུམ་ three, / ཡོད་ there are, དེ་ they are, ། > སངས་རྒྱས་ Buddha, དང་ and, ། ཆོས་ Dharma, དང་ and, ། དགེ་འདུན་ Sangha, / ཡིན་ are, ནོ (finishing particle) །།

There are three Jewels; they are Buddha, Dharma and Sangha.

 
2.
 
བདེན་པ་ལ་གཉིས་ཡོད་དོ།།                                 (division holder དབྱེ་གཞི་)
དེ་དོན་དམ་བདེན་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ཡིན་ནོ།།        (the divisions དབྱེ་ཆོས་)
 
བདེན་པ་ལ་གཉིས་ཡོད་དེ། དོན་དམ་བདེན་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ཡིན་ནོ།།

བདེན་པ་ truth, ལ་ as for, / གཉིས་ two, / ཡོད་ there are, དེ they [are], ། > དོན་དམ་བདེན་པ་ absolute truth, དང་ and, ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ conventional truth, / ཡིན་ are, ནོ (finishing particle) །།

There are two truths; they are absolute truth and conventional truth.

 
3.
 
བྱང་ཆུབ་སེམས་དེ་མདོར་བསྡུས་ན།། རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཤེས་བྱ་སྟེ།།         (division holder དབྱེ་གཞི་)
བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་དང་ནི།། བྱང་ཆུབ་འཇུག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ།།        (the divisions དབྱེ་ཆོས་)

​

བྱང་ཆུབ་སེམས་དེ་མདོར་བསྡུས་ན།། རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཤེས་བྱ་སྟེ།། 

བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་དང་ནི།། བྱང་ཆུབ་འཇུག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ།། 

བྱང་ཆུབ་སེམས་ Bodhicitta, Enlightening mind, དེ་ the, ; མདོར་བསྡུས་ན if summarized, in short/brief, །། / རྣམ་པ་ aspect, གཉིས་ two, སུ་ in, as, ཤེས་བྱ་ is known, སྟེ they are, །། >
བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་ aspiring Bodhicitta, དང་ནི and of course, །། བྱང་ཆུབ་འཇུག་པ་ one that engages the Buddhahood (Engaging Bodhicitta), ཉིད་ the very, certainly, / ཡིན་ is, ནོ (finishing particle), །།

The Bodhicitta, if summarized, it is to be known in two aspects;
The Aspiring Bodhicitta and of course, it is certainly the Engaging Bodhicitta.


2. གཏན་ཚིགས་འདྲེན་པ། 
Clarifying [a statement] by bringing proof/reason/logic:
 
The clue to get to such statement is that the sentence is ending with a verb + པའི་ཕྱིར་[རོ།།] or with a verb + པས་[སོ།།].
 
In such a situation the particle is translated as: because of, as, since, etc.
 
དཔེར་བརྗོད། Examples:
 
1.
 
དེར་མེ་ཡོད་དོ།།           (the statement དམ་བཅའ།)
དེར་དུ་བ་ཡོད་དོ།།        (the reason/logics གཏན་ཚིགས།)
 
དེར་མེ་ཡོད་དེ་དུ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

དེར་ there, / མེ་ fire, / ཡོད་ there is, དེ་ the reason is, > དུ་བ་ smoke, - ཡོད་པ being there, འི་ཕྱིར་ because of, རོ (finishing particle), །

There is fire because of the smoke being there.

 
2.
 
ཁོང་ནང་པ་ཡིན་ནོ།།                     (the statement དམ་བཅའ།)
ཁོང་ནང་ཆོས་ཉམས་ལེན་བྱེད་དོ།།        (the reason/logic གཏན་ཚིགས།)
 
ཁོང་ནང་པ་ཡིན་ཏེ་ནང་ཆོས་ཉམས་ལེན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

ཁོང་ he/she, / ནང་པ་ Buddhist, / ཡིན་ is, ཏེ་ the reason is, > ནང་ཆོས་ Buddhisim, - ཉམས་ལེན་ practice, - བྱེད་པ doing, འི་ཕྱིར་ because of, རོ (finishing particle), །།

He/she is Buddhist as he/she is practicing Buddhism.

 
3.
 
འདི་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན་ནོ།།       (the statement དམ་བཅའ།)
དེ་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ནོ།།         (the reason/logic གཏན་ཚིགས།)
 
འདི་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།།

འདི་ this, ནི་ as for, (emphasizing particle), / མི་རྟག་པ་ impermanent, / ཡིན་ is, ཏེ་ the reason is, > སྐད་ཅིག་མ་ momentary, - ཡིན་པ it being, འི་ཕྱིར་ because of, རོ (finishing particle), །

This, for sure, is impermanent as it is momentary.

 
4.
 
དེ་ཉིད་རྟག་པ་ཡིན་ནོ།།                                (the statement དམ་བཅའ།)
དེ་ཉིད་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རབ་ཏུ་ནུབ་པ་ཡིན་ནོ།།      (the reason/logic གཏན་ཚིགས།)
 
དེ་ཉིད་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རབ་ཏུ་ནུབ་པས་སོ། །

དེ་ཉིད་ suchness, that itself, / རྟག་པ་ permanent, / ཡིན་ is, ཏེ་ the reason is, > འདུས་བྱས་ compounded phenomena, ཀྱི་ of, ཆོས་ phenomena, - རབ་ཏུ་ excellently, - ནུབ་ descended, པས་ because of that, that’s why, / སོ is or (finishing particle) །།

Suchness is permanent because it has excellently disintegrated compounded-ly made phenomena.

​

3. ངེས་ཚིག་འདྲེན་པ།
Clarifying a term by bringing its terminology:
 
The clue to getting to such a function is that the predicate of the sentence is clarifying the term where the particle is engaged.
 
དཔེར་བརྗོད། Examples:
 
1.
 
སངས་རྒྱས།                                           (the term ཚིག)
སྐྱོན་ཀུན་སངས་པ་དང་ཡོན་ཏན་ཀུན་ལ་རྒྱས་པ།       (terminology of the term ངེས་ཚིག)
 
སངས་རྒྱས་ཏེ་སྐྱོན་ཀུན་སངས་པ་དང་ཡོན་ཏན་ཀུན་ལ་རྒྱས་པ་ལ་འོ།།

སངས་རྒྱས་ Buddha, (lit. The Freed and Flourished), ཏེ་ it means, it says, > སྐྱོན་ fault, ཀུན་ all, - སངས་པ་ pure one, cleansed, དང་ and, ཡོན་ཏན་ excellent quality, ཀུན་ all, ལ་ in, - རྒྱས་པ་ spreading one, expanded one, flourished one, / ཡིན་ is, ནོ (finishing particle), །

'Sangyey' (The Freed and Flourished): it is what has been freed from all faults and flourished in all excellent qualities. 
 
 
2.
 
འདུས་བྱས།                                       (the term ཚིག)
མང་པོ་གཅིག་ཏུ་འདུས་ཏེ་ཡོད་པར་བྱས་པ།       (terminology of the term ངེས་ཚིག)
 
འདུས་བྱས་ཏེ་མང་པོ་གཅིག་ཏུ་འདུས་ཏེ་ཡོད་པར་བྱས་པ་ལ་ཟེར་རོ།།

འདུས་བྱས་ compounded-ly made, ཏེ་ means, [it] says, > མང་པོ་ many, / གཅིག་ one, ཏུ་ into, as, / འདུས་ collected, assembled, ཏེ་ in that way, and, >  ཡོད་པ to be there, ར་ as, - བྱས་པ་ become made, ལ་ to, for, /  ཟེར་ is said/called, རོ (finishing particle), །།

Compounded-ly made: it is many compounded into one and made as something there. 
 
 
3.
 
དལ་འབྱོར།                                                                         (the term ཚིག)
མི་ཁོམ་པ་མ་ཡིན་པའི་དལ་བ་དང་རང་གཞན་མཐུན་རྐྱེན་ཚོགས་པའི་འབྱོར་བ།      (terminology of the term ངེས་ཚིག)
 
དལ་འབྱོར་ཏེ་མི་ཁོམ་པ་མ་ཡིན་པའི་དལ་བ་དང་རང་གཞན་མཐུན་རྐྱེན་ཚོགས་པའི་འབྱོར་བ་འོ།།

དལ་ free, འབྱོར་ rich, ཏེ་ means, [it] says, > མི་ཁོམ་པ་ མི་ཁོམ་པ་ unfree, - མ་ཡིན་པ what is not, འི་ related to, དལ་བ་ free, དང་ and, རང་གཞན་ self or other, མཐུན་རྐྱེན་ suitable condition, - ཚོགས་པ assembled, འི་ related to, འབྱོར་བ་ richness, / འོ (finishing particle), །།

The Free and Rich: it is the freedom of being unfree and richness of having assembled for-self-and-other suitable conditions. 

​

4. རྒྱས་བཤད་འདྲེན་པ།
Clarifying [a statement] by bringing detail explanation:
 
Functions as topicalizer.
 
དཔེར་བརྗོད། Examples:
 
1.
 
དལ་འབྱོར།                                                                              (topic/subject བརྗོད་བྱ།)
འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལས་ཐར་པར་བྱེད་པའི་གྲུ་ཆེན་ལྟ་བུའི་མི་ལུས་རིན་པོ་ཆེ།       (explanation/predicate རྗོད་བྱེད།)
 
དལ་འབྱོར་ཏེ་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལས་ཐར་པར་བྱེད་པའི་གྲུ་ཆེན་ལྟ་བུའི་མི་ལུས་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ཡིན།

དལ་འབྱོར་ freedom and richness, ཏེ་ concerning, (topicalizing), > འཁོར་བ Samsara, འི་ of, རྒྱ་མཚོ་ ocean, ཆེན་པོ་ big, great, ལས་ from, - ཐར་པར་བྱེད་པ which make cause to have liberation, འི་ related to, གྲུ་ཆེན་ great boat/ship, ལྟ་བུ  just like, འི་ of, མི་ལུས་རིན་པོ་ཆེ་ precious human body, འདི་ this, the, / ཡིན is, །

Speaking of freedom and richness, it is the great boat-like precious human body which conditions liberation from the great ocean-like Samsara.
 
 
2.
 
དཀོན་མཆོག་གསུམ།                             (topic/subject བརྗོད་བྱ།)
ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ཕྱི་ཡི་སྐྱབས་གནས།       (explanation/predicate རྗོད་བྱེད།)
 
དཀོན་མཆོག་གསུམ་སྟེ་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ཕྱི་ཡི་སྐྱབས་གནས་ཡིན་ནོ།

དཀོན་མཆོག་གསུམ་ three Jewels, སྟེ་ concerning, (topicalizing), > ནང་པ་སངས་རྒྱས་པ Buddhist, འི་ of, ཕྱི་ཡི་ outer, སྐྱབས་གནས་ refuge place, / ཡིན་ is, ནོ (completion particle) །།

In regard to The Three Jewels, they are the three outer refuge places of Buddhists.
 
 
3.
 
བླ་མ།         (topic/subject བརྗོད་བྱ།)
ཕྱི་དཀོན་མཆོག་ཀུན་འདུས། ནང་རྩ་གསུམ་ཀུན་འདུས། གསང་བ་སྐུ་གསུམ་ཀུན་འདུས་ཀྱི་སྐྱབས་གནས་སུ་བསྟེན་པའི་རིན་པོ་ཆེ་རུ་བཞུགས་པ།       

(explanation/predicate རྗོད་བྱེད།)
 

བླ་མ་ཏེ་ཕྱི་དཀོན་མཆོག་ཀུན་འདུས། ནང་རྩ་གསུམ་ཀུན་འདུས། གསང་བ་སྐུ་གསུམ་ཀུན་འདུས་ཀྱི་སྐྱབས་གནས་
སུ་བསྟེན་པའི་རིན་པོ་ཆེ་རུ་བཞུགས་པ་ཡིན།

བླ་མ་ Lama, Guru, ཏེ་ regarding, as for, (topicalizing), > ཕྱི་ out[er], དཀོན་མཆོག་ Jewels, ཀུན་འདུས all-embodied, །   ནང་ in[ner], རྩ་གསུམ་ three Roots, ཀུན་འདུས all-embodied, ། གསང་བ་ secret, སྐུ་གསུམ་ three Kayas (pure-forms), ཀུན་འདུས་ all-embodied, ཀྱི་ of, related, སྐྱབས་གནས་ refuge object, སུ་ as, བསྟེན་པ one to be approached, འི་ related to, རིན་པོ་ཆེ་ precious jewel, རུ་ as, བཞུགས་པ་ [purely] abiding one, / ཡིན is, །

Lama, purely abiding as a precious jewel, is the one to be approached as the refuge object of all-embodied outer Jewels, the inner three Roots, and the secret three Pure-forms. 

​

​​

​

​

III. གཞན་འདྲེན་ལྷག་བཅས།

Adding up a different meaning [than the previous two divisions]

1. མཚམས་སྦྱོར་ལྷག་བཅས་ལས་གཞན་པ། other than ‘adding up sequential actions’

2. དམ་བཅའ་ལྷག་བཅས་ལས་གཞན་པ། other than ‘adding up a clarification to a statement’

​

1. མཚམས་སྦྱོར་ལྷག་བཅས་ལས་གཞན་པ།

Other than ‘adding up sequential actions’:

Here, the following action is negative or contradictory to the previous action.

1.1 དུས་རིམ་པ་ཅན་གྱི་བྱ་བས་བྱ་བ་འདྲེན་པ་ལས་གཞན། Other than the function of 'Action Sequentially Bringing Action' 
1.2 དུས་རིམ་པ་ཅན་གྱི་བྱེད་པས་བྱ་བ་འདྲེན་པ་ལས་གཞན། Other than the function of ‘Cause Sequentially Bringing Action’ 
1.3 དུས་ཅིག་ཅར་བ་ལས་གཞན། Other than the function of the ‘Simultaneous Actions’

​

1.1 དུས་རིམ་པ་ཅན་གྱི་བྱ་བས་བྱ་བ་འདྲེན་པ་ལས་གཞན།

Other than the function of 'Action Bringing Action' of a sequential time: